ترموستات چیست؟
در تهویه مطبوع از تجهیزات مختلفی استفاده میشود و هدف تمام این تجهیزات تأمین آسایش و رساندن دمای محیط به نقطهی مطلوب و استاندارد است. ترموستات مکانیکی یا همان ترموستات آنالوگ، به وسیله ای گفته می شود که تشخیص دما و کنترل آن را به طور مکانیکی انجام می دهند. ترموستات وسیله ای است دمای یک محیط یا سیستم را تشخیص و کنترل می کند، و در صورت به هم خوردن تعادل آن سیستم را به حالت تعادل می رساند.
البته شایان ذکر است که ترموستات ها چه سرمایشی و چه گرمایشی تا دمای معینی عمل می کنند. برای مثال می توان از ترموستات ها در گرمایش مرکزی، گرمایش ساختمان، تهویه ی مناسب و سیستم های HVAC استفاده کرد. البته در لوازم آشپزخانه مانند ماکروفر ، یخچال و … نیز کاربرد فراوان دارد.
ترموستات ها جزو دستگاه های کنترلی هستند که خطای بین دمای اندازه گیری شده و دمای مد نظر را می کاهد. ترموستات هایی در بازار وجود دارند که به طور همزمان دوکار تشخیص دما و کنترل دما را با هم انجام می دهند. برای مثال ترموستات های هانیول جزو این دسته از ترموستات ها قرار می گیرند. اما سنسور ها تنها قدرت تشخیص دما را دارند و در عمل کنترل دما عاجزند.
ترموستات الکترومکانیکی :
ترموستات های الکترومکانیکی با استفاده از دستور حسگر حرارتی از طریق رابط های مکانیکی به میکروسوئیچ، باعث قطع و وصل شدن مدار الکتریکی می گردند. ترموستات های الکترومکانیکی عموما دارای عمری طولانی هستند.
ترموستات الکترومکانیکی اصولا دارای دو نوع سنسور دما می باشند؛ که یک نوع آن بر طبق اصل انبساط مایعات عمل میکند. این سیستم حرارتی که diastat عنوان می شود و عمدتا نیز با نام ترموستات مویین شناخته می شود، شامل قطعاتی نظیر سنسور یا حسگر دما، دیافراگم و لوله مویین میباشد. زمانی که دمای حسگر دما بالا میرود مایع موجود از راه لوله مویین به درون دیافراگم جاری شده و انبساط کاری ایجاد می کند. با توجه به این انبساط کاری، کلید فنری وارد عمل شده و می تواند مدار برقی را باز یا بسته کند؛ در نوع ترموستات بی متال به طور مستقیم با انبساط فلز، کلید فنری کار می کند.
غالبا از این نوع ترموستات ها در بخاری های گازی و به وسیله ی سوپاپ های الکتریکی استفاده می شوند. عملکرد های مشابه این سیستم را ما در مشعل ، دیگ ، دیگ الکتریکی گرماساز برقی ، دستگاه قهوه ساز ، یخچال و … می توانیم ببینیم. ازترموستات آنالوگ در انواع فن کویل زمینی و سقفی استفاده می کنند.
ترموستات در تهویه مطبوع
ترموستات دستگاهی است که میتواند فن کویل را کنترل کند. ترموستات میتواند دمای محیط را حس کند و روی نقطهی دمایی مشخصی تنظیم گردد و اگر دمای محیط از نقطهی تنظیمشده بالاتر یا پایینتر رود، فن کویل فرامینی را به فن کویل صادر میکند که باعث تنظیم مجدد دما گردد. ترموستات میتواند دور فن را تغییر دهد یا آن را خاموش و روشن نماید. اصلیترین وظیفهی ترموستات ایجاد شرایط آسایش و بهینهسازی مصرف انرژی است.
ترموستات دیجیتال
این ترموستاتها به صورت دیجیتال و قابلبرنامه ریزی هستند، میتوانید برنامهی هفتگی برای روشن خاموش شدن فن کویلها به آنها داد. ترموستات دیجیتال توانایی کنترل فن کویل های دو لوله و چهار لولهای را دارند و همچنین میتوانند علاوه بر فرمان به الکتروموتور فن، به شیرهای کنترلی پیشرفته دوراهه نیز فرمان دهند که این فرمان میتواند بهصورت تدریجی یا قطع و وصلی باشد. از معروف ترین آنها ترموستات هانیول است که طی سالیان اخیر سهم بسزایی از بازار ترموستات دیجیتال را در اختیار دارد.
ویژگی ترموستات دیجیتال
این امکان را به شما می دهد تا دمای مورد نیاز خود را در هر لحظه دقیق بررسی کنید.
و بتوانید مدیریت درستی بر روی دماها داشته باشید.-المنت میله ای
توجه داشته باشید در موقع نصب ترموستات دیجیتال در محیط، جای مناسب را انتخاب کنید.
دور از درب ورودی، چون با باز شدن درب دمای محیط به سرعت تغییر خواهد کرد.
مزایای استفاده از ترموستات دیجیتال
مزایای استفاده از ترموستات دیجیتال، درجاهای مختلف مثلآ، مرغداری ها و گلخانه ها برای تنظیم دمای هوا از ترموستات استفاده می کنند.
اگر هوای داخل اتاق از حدی سردتر شود. هیتر روشن شده شروع به گرم کردن محیط می نماید.
همچنین در استخرها جهت تنظیم دمای آب از ترموستات ها استفاده می کنند.
یکی دیگر از مزایای این محصولات ابعاد و اندازه این محصولات می باشد.
و از قطعات اصلی یک سیستم برودتی و گرمایشی محسوب می شوند.
انواع ترموستات های مکانیکی یا آنالوگ :
ترموستات بی متال : از گذشته ها سیستم های بخار مرکزی و آب داخلی را به واسطه ی این ترموستات ها کنترل می کنند. در گذشته ترموستات های مکانیکی برای تنظیم دمای آب گرم رادیاتور از طریق جریان آن استفاده می کردند، اما امروزه از شیر ترموستاتیک رادیاتور برای این کار استفاده می کنند.
عمده تفاوت میان ترموستات آنالوگ و دیجیتال را می توان در وجود نداشتن صفحه نمایشگر و دقتی نسبتا پایین تر در ترموستات های آنالوگ دانست. امروزه ترموستات های دیجیتال موجود در بازار از صفحه نمایشگر و دقت بالایی برخوردار می باشند که این دو ویژگی از خصوصیات برجسته ترموستات دیجیتال است و کاربری آن را آسانتر نموده است. از دیگر مزایای هر دو ترموستات دیجیتال و آنالوگ ظاهر مدرن آنهاست که جلوه و زیبایی خاصی به محیط می بخشد. جالب است بدانید که در برخی از مدل های ترموستات دیجیتال قابلیت هایی نظیر وای فای، برنامه ریزی هفتگی، قفل کودک و اتصال به موبایل وجود دارد.
مزایای استفاده از کنترلر دما :
مهم ترین فایده استفاده از ترموستات ها، کنترل دمای محیط در سیستم های سرمایشی و گرمایشی و داشتن محیطی با دمای متعادل است، از ترموستات آنالوگ بیشتر در خانه های قدیمی استفاده می شود که آن را می توان در هر جایی از منزل قرار داد، به خاطر همین است که مردم بیشتر از ده ها سال از این نوع ترموستات استفاده می کنند. تا بتوانند همیشه در محیطی آرام با دمایی در حال تعادل زندگی کنند. اما این دستگاه باعث صرف هزینه ی بسیار زیادی در رابطه با مصرف انرژی می شود که چندان روی خوشایندی ندارد. و شما برای اینکه فراموش کردید در هنگام خروج از منزل آن را خاموش کنید باید بهای سنگینی بپردازید.
با سرعت پیشرفت در دستگاه های دیجیتال سرمایشی و گرمایشی که ما شاهد آن هستیم، دستگاه های آنالوگ قدیمی در هیچ صورت نمی توانند همتای دستگاه های دیجیتال شوند. برای همین دستگاه های دیجیتال محبوبیت بیشتری نسبت به ترموستات آنالوگ دارند. به عنوان مثال از ترموستات های آنالوگ در مکان هایی نظیر منازل و ساختمان های مسکونی، بیمارستان ها، هتل ها و … استفاده می شود. همچنین این نوع ترموستات می تواند موجب صرفه جویی در هزینه و انرژی گردد.
چنانچه بخواهیم کلی بیان کنیم ترموستات به منظور تنظیم درجه حرارت کلیه مواد از جمله مایعات، گازها و جامدات در دستگاههای سرد یا گرم ساز در بخش های صنعتی، تجاری و خانگی و تاسیسات مورد استفاده قرار میگیرد. به طور مثال در بخش صنعتی واحدهایی نظیر گرم خانه ها، گلخانه ها، کوره ها، اتوبان ها و دیگ های بخار و در بخش ساختمانی و تاسیسات شامل چیلر و فن کویل، شوفاژ خانه های مرکزی و همچنین کنترل دما در سیستمهای هواساز استفاده فراوانی از انواع ترموستات های آنالوگ و دیجیتال می شود.
در ساخت و اساس کار برخی از لوازم خانگی نیز نظیر سماور برقی، لباسشویی، ظرفشویی، سرخ کن، فر برقی، آبگرمکن برقی و گازی از این قطعه بهره می گیرند.
انواع ترموستات ها :
ترموستات مکانیکی : به دسته وسایلی گفته می شود که احساس دما و کنترل آن به شکل مکانیکی صورت می گیرد.
ترموستات الکترونیکی : این دسته از ترموستات ها که ترموستات دیجیتال نیز شامل آن می باشد دارای بخش یا بخش هایی است که توسط نیروی برق ( الکتریسیته ) کار می کنند.
ترموستات مکانیکی :
ترموستات بی متال : سیستم های بخار مرکزی و آب داخلی از قدیم با استفاده از این نوع ترموستات کنترل می شوند. از قدیم ترموستات های تماما مکانیکی جهت تنظیم دمای آب داغ رادیاتور یا بخار بوسیله مقدار جریان کنترل شده اند، هرچند امروزه این کار بوسیله شیر ترموستاتیک رادیاتور صورت می گیرد.
پودر موم
انبساط گاز
ترموستات پنوماتیک : ترموستات پنوماتیک وسیله ای است که یک سیستم سرمایش یا گرمایش را توسط تیوب های هوا کنترل میکند.
ترموستات الکتریکی آنالوگ :
ترموستات الکتریکی آنالوگ : ترموستات معمول مورد استفاده در بخاری های گازی با استفاده از سوپاپ الکتریکی در این دسته از ترموستات ها قرار می گیرد. مکانزیم مشابه این ترموستات همچنین در مشعل ، دیگ ، دیگ الکتریکی گرماساز برقی ، دستگاه قهوه ساز ، یخچال و … مورد استفاده قرار می گیرد. ترموستات های اتاقی آنالوگ مانند T4360 و T6373 که برای انواع فن کویل زمینی و سقفی مورد استفاده قرار می گیرند، در این دسته جای دارند.
و اما یک نکته مهم : موارد ذکر شده در فوق دسته بندی ترموستات ها از منظر علمی است. اما نوع دسته بندی های رایج دیگری نیز در مورد ترموستات ها صادق است که معمولا از آن ها به شکل روزمره استفاده می شود :
از نظر محل نصب : ترموستات اتاقی ، ترموستات کانالی و متسغرق ، ترموستات جداری
از منظر تعداد مرحله کاری Stage : تک مرحله ای ( one stage ) ، دو مرحله ای ( two stage )
از لحاظ نوع سنسور : بی متال ، رئوستا ، دیافراگمی
از منظر تعداد فصل : تک فصل ( تابستان یا زمستان ) ، دو فصل ( هم تابستان و هم زمستان )
همانطور که پیداست هر کدام از ترموستات های موجود در این دسته ها می تواند زیر مجموعه یکی از دسته های اصلی نام برده باشد. به عنوان مثال ترموستات T4360 یک نوع ترموستات الکتریکی آنالوگ است، اما اگر بخواهیم آن را در دسته بندی های معمول دسته بندی کنیم از آن به عنوان ترموستات اتاقی ، سنسور دیافراگمی و دو فصل نام برده می شود.