در اغلب فرآیند های صنعتی و تجهیزات به کار رفته در آن ها، به علت سرعت حرکت سیال یا افزایش ناگهانی دما و فشار، نوساناتی صورت می گیرد که این نوسانات می توانند سبب ایجاد حرکت های طولی و عرضی در تجهیزات صنعتی و اجزای داخلی آن ها شوند. که این نوسانات در کمپرسور (پمپ باد) نیز رخ می دهد. افزایش این نوسانات می تواند صدمات جبران ناپذیری به تجهیزات صنعتی وارد نماید. جهت کاهش ارتعاشات و نوسانات ایجاد شده از لرزه گیر در خط لوله تجهیزات استفاده می شود.
استفاده از لرزه گیر در کمپرسور اسکرو و اسکرال
لرزه گیر استفاده شده در سیستم تبرید تشکیل شده از دوتکه لوله ثابت که به وسیله ی یک لوله فنری بهم اتصال داده شده اند. استفاده از لرزه گیر سردخانه بیشتر در کمپرسور های پیستونی متداول است و دلیل آن هم این است که در کمپرسور اسکرو و کمپرسور اسکرال به دلیل یکنواختی و دائمی بودن سیکل کاری، نواسانات و ارتعاش کم تری دارد. لرزه گیر باید از مواد دارای الاستیسیته بالا و خاصیت جذب کنندگی ساخته شود و تا حد امکان توانایی تحمل ضربه و ارتعاش بالایی داشته باشد. جنس لرزه گیر عموما از استنلس استیل ، برنج و یا مسی ساخته می شود.
لرزه گیرهای سردخانه ابزار هایی هستند که به کارگیری آن ها در خط لوله از جمله موارد ضروری به شمار می رود چرا که بدون آن ها اتصالات از تحمل پایینتری برخوردار می باشد که در نهایت سبب خستگی در خط اتفاق می شود، این امر نه تنها باعث نشتی در خطوط بلکه موجب بهم ریخته شدن اطلاعات دریافتی از دستگاه های اندازه گیری و ابزار دقیق نیز می شود، ابزارهایی مانند ترانسمیتر فشار، فلومتر و سایر ابزار آلاتی از این قبیل، از این ابزار جهت جلوگیری از suction و discharge پشت پمپ ها به کار می روند.
انواع لرزه گیر
لرزه گیرهای لاستیکی
لرزه گیرهای لاستیکی از بدنه (Tube)، پوشش (Cover)، فلنج (Flanges) و میل مهار ( Control rod) ساخته شده اند. اتصال جذب و کاستن شوک های داخلی در خط لوله، کاهش سر و صدا، جذب ارتعاشات، رفع جابجایی های خطوط لوله و جذب جابجایی در اثر نوسانات دما از جمله وظایف این نوع لرزه گیر به شمار می روند.
لرزه گیرهای آکاردئونی
از ضد ارتعاش های آکاردئونی نیز می توان در سیستم های فرایندی استفاده نمود. این اتصالات بسته به نوع طراحی که در آن ها به کار رفته می توانند سبب کاهش ارتعاشات زاویه ای، محوری و همچنین جانبی در خطوط لوله شوند. مقاومت بالا در برابر دماها و فشارهای بالا از جمله مزیت های ضد ارتعاشات آکاردئونی به شمار می رود. جهت نصب این اتصالات اغلب از فلنج و پیچ و مهره استفاده می شود.
بلوز مهم ترین جزء در طراحی ضد ارتعاشات آکاردئونی محسوب می شود. جنس بلوز، میزان انعطاف آن، ضخامت، شکل بلوز و تعداد پره های آن متغییر می باشد و روی کارایی این قطعه تأثیر به سزایی می گذارد. از انواع اتصالات آکاردئونی می توان به اتصالات منفرد، دو تایی، گاردانی، لولایی، نوسانی و … اشاره نمود.
لرزه گیرهای خرطومی – فلزی
در طراحی خطوط لوله علاوه بر استفاده از انواع لرزه گیرهای آکاردئونی و یا لاستیکی، همچنین می توان از لوله های خرطومی فلزی نیز بهره برد. امروزه استفاده از خطوط لوله خرطومی، به دلیل انعطاف بالایی که دارند رواج یافته است. از جمله مزیت های لوله های خرطومی می توان به موارد زیر اشاره نمود.
کاهش میزان لرزش های سیستم
کاهش فضای مورد نیاز جهت نصب خط لوله
می توان از آن ها به صورت مستقیم، وی شکل و یا زوایای دیگر بهره برد.
برای حذف لرزش ها و کاهش ارتعاشات سیستم دیگر نیازی به تجهیزات تقویت کننده و پشتیبان نخواهد بود.
طراحی اتصالات لوله خرطومی معمولاً به صورت یک لایه و یا دو لایه صورت می گیرد. نقش لایۀ حفاظتی بلوز لوله خرطومی، محافظت از آن در برابر فشارهای درونی خط لوله می باشد.
نکات مهم در هنگام نصب لرزه گیر
نصب لرزه گیر عموما به صورت مستقیم و بدون خمیدگی می باشد.
محل نصب لرزه گیر سردخانه ، باید در خط دهش و مکش و ورودی و خروجی کمپرسور باشد تا بتواند ارتعاش ایجاد شده در کمپرسور را به خوبی دمپ کند.
لرزه گیر باید نزدیک کمپرسور، عمود بر محور اصلی ارتعاش و باید به صورت مستقیم نصب شود.
ساپورت نگهدارنده لوله در انتهای لرزه گیر نصب شود.
برای نگهداری هرچه بیشتر لرزه گیر سردخانه لازم است، به صورت مرتب آن را تمیز کرد و دقت شود در لرزه گیر استنلس استیل از محلول کلراید استفاده نگردد در غیر این صورت موجب خورده شدن و کاهش عمر لرزه گیر شود.
در هنگام جوشکاری مراقب باشید که شعله ها با بدنه لرزه گیر، تماس نداشته باشد.
