لوله مسی شاخه ای در سیستم های سرمایشی مختلف مانند سردخانه، چیلر، یخچال و تاسیسات تهویه مطبوع و همچنین در سیستم های گرمایشی استفاده میشود. علاوه بر این، لوله مسی برای لوله کشی گاز و لوله کشی آب کشاورزی کاربرد دارد. لوله مسی شاخه از جنس مس سخت بوده و به راحتی قابل خم کردن نیست.
مزایای لوله مسی شاخه ای
امکان اتصال خوب و مناسب
رسانایی حرارتی خوب
مقاومت در برابر خوردگی عالی
سطح بالای تمیزی
استحکام و شکل پذیری بالا
انواع لوله مسی شاخه ای
لوله مسی از نظر ضخامت به سه دسته K، L و M تقسیم میشود. لوله مسی نوع K (تیپ کا) ضخیم ترین، لوله نوع M (تیپ ام) نازک ترین و لوله نوع L (تیپ ال) مابین دو تیپ دیگر است.
جوشکاری لوله مسی شاخه ای
برای جوشکاری لوله های مسی بهتر است از سیم جوش مسی با نقره درصد بالا استفاده شود. طبق توصیه شرکت دانفوس برای جوشکاری، می بایست حداقل درصد نقره سیم جوش 5 درصد باشد. برای جوشکاری لوله مسی و شیرآلات و اتصالات برنجی معمولا از سیم جوش با درصد نقره ی بالاتر، یعنی 25 الی 30 درصد، استفاده میشود.
حالت دهی لوله مسی شاخه ای
لوله های مسی شاخه ای قابلیت خم شدن را ندارند و برای ایجاد خم کاری باید از اتصالات مسی مانند زانو، یو، بوشن و … استفاده کرد. در این نوع لوله ها، در برخی مواقع به جای استفاده از تبدیل های مسی از دستگاه اکسپندر استفاده میشود. تا سایز لوله 3/4، برای اتصال لوله شاخه ای به شیر آلات مهره ای از لاله کن یا پرچ کن استفاده میشود. در سایز های بالاتر، به طور معمول از اتصال جوشی بین لوله و شیر استفاده میشود.
کارخانجات مرجع تولید و فروش
در حال حاضر کارخانجات مس باهنر ، مهر اصل، مس قائم و مس بابک ایرانیان از مهم ترین کارخانجات تولید کننده مس برای صنایع برودتی و تهویه مطبوع به شمار می روند.
دسته بندی مس ها از نظر جنس
مس نرم:
همان طور که از نامشان پیداست، این لوله ها نرم هستند و انعطاف پذیری بالایی دارند. این نوع لوله، فقط در اتصالات حرارتی نصب میشود و مورد استفاده قرار میگیرد و علاوه بر آن، به عنوان خطوط خنک کننده در سیستم های اسپیلت و پمپ های حرارتی نیز کاربرد دارند.
مس سخت:
این نوع لوله با استفاده از اتصالات لحیمی، لوله بر، لب برگشته یا چین دار، متصل میشود؛ زیرا این نوع لوله، سفت و سخت است و قابلیت خمشدن ندارد؛ بنابراین، برای عبور از کنار موانع به اتصالات زانویی نیاز دارد. اگر مس سخت را آنیل کنیم، یعنی آن را حرارت داده و سپس خنک کنیم، تبدیل به مس نرم میشود. مس سخت برای استفاده در خطوط آب، گزینه ی بسیار مناسبی است.
برخی از نکات حائز اهمیت
سطح داخلی تمام لوله های شاخه، باید بدون کمترین چربی یا براده باشد تا انتقال سیال از آن به سهولت و بصورت کامل انجام شود.
جهت سهولت در امور ماشینکاری و جوش پذیری بهتر، با آلیاژ DHP تولید میشود.
این نوع از لوله ها مقاومت به خوردگی بالا و همینطور هدایت حرارتی بالایی دارند.
سطح خارجی نیز باید بدون کوچکترین روزنه و خراش بوده و طول لوله دارای انحراف حداقلی و استاندارد باشد.
این محصول بر اساس شکل مصرف و کاربرد، به چهار دسته شاخه، کلاف، کویل و مویی تقسیم میشود.
شاخه ای
این محصول که از نوع مس سخت است، به شکل شاخه ای و معمولا در طول های 3 و 6 متری عرضه میشود. لوله مسی شاخه ای کاربرد گسترده ای در سیستم سردخانه و چیلر دارد. نوع شاخه ای در سیستم های تبرید در خط مکش (Suction)، دهش (Discharge) و خط مایع (Liquid Line) استفاده میشود.
کلافی
لوله مسی کلافی از مس نرم (آنیل شده) ساخته شده و قابلیت انعطاف پذیری مناسبی دارد. نوع کلافی معمولا در کلاف های با طول 15 و 50 متر عرضه میشود و در کاربرد های لوله کشی و سیستم های برودتی کاربرد دارد.
کویلی
کاربرد اصلی شکل کویلی در تولید مبدل های حرارتی صنعت سرمایش، تهویه مطبوع و گرمایش است.
مویی
لوله مسی مویی قطر بسیار کمی داشته و در نقاط خاصی از سیکل سرمایش مانند ورودی اواپراتور استفاده میشود.
کاربرد لوله های مسی
تهویه مطبوع و سرمایشی گرمایشی
مس با داشتن ویژگی هایی مثل مقاومت بالا، عملکرد حرارتی عالی، مقاومت در برابر خوردگی و شکل پذیری بسیار بالا باعث شده که لوله های مسی در تهویه ی محیط، مفید واقع شوند. از طرف دیگر، این لوله نیز در سیستم های گرمایشی، سرمایشی، تهویه ی هوا و برودت، کاربرد دارد.
همچنین، مقاومت در برابر زنگ زدگی و خوردگی لوله های مسی باعث شده که مصرف کنندگان، بدون در نظر گرفتن قیمت بالای آن، از لوله ی مسی در لوله کشی، گرمایشی، سرمایشی و سایر سیستم های مکانیکی استفاده کنند.
سیستم اطفاء حریق
لوله های مسی، مقاومت بالایی در برابر حرارت دارند؛ بنابراین، از آن ها در سیستم های اطفاء حریق استفاده میشود. همچنین، این لوله ها در برابر گاز های سمی، تجزیه نمی شوند و در برابر زنگ زدگی و خوردگی نیز مقاوم هستند و می توانند به راحتی در شرایط آتش سوزی، آب پاشی کنند.
سیستم انتقال آب خانگی
مس، دارای خواص ضد میکروبی طبیعی است و به از بین بردن باکتری های مضر کمک میکند و همچنین از رشد باکتری ها و لجن، داخل لوله ها جلوگیری میکند؛ بنا بر این، گزینه ی بسیار مناسبی برای آبرسانی محسوب میشود. از طرف دیگر، این لوله ها هنگام قرار گرفتن در معرض آب گرم، گرم میشوند و گرم می مانند. این موضوع به نگه داشتن آب گرم در دمای ثابت، هنگام عبور آب از لوله های خانه، کمک شایانی میکند.
پخش سوخت
از لوله های مسی با قطر کم و جنس نرم که قابلیت خم شدن دارند، در توزیع گاز طبیعی برای مجموعه های مسکونی و غیر مسکونی و یا پخش بنزین استفاده میکنند. انعطاف پذیری مس، باعث میشود که در مسیر های طولانی نیز قابلیت نصب داشته باشند.
استفاده در پالایشگاه ها
لوله های مسی، با توجه به خاصیت شان در پالایشگاه ها و نیروگاه ها صنایع نفتی و گازی ، برای سیستم های سوخت رسانی و … استفاده میشوند.
معایب لوله های مسی
استفاده از لوله مسی علاوه بر مزایا، دارای معایبی است؛ این قطعات مقاومت پایینی در برابر مواد شیمیایی دارند و به همین دلیل نیز تغییرات شیمیایی در دما های بالای ضد یخ های پایه ی گلیکول، موجب خوردگی لوله های مسی میشود. همچنین در برابر غلظت های بالای سولفید هیدروژن، بسیار آسیب پذیر هستند.